top of page
Szukaj
  • Zdjęcie autoraCivitatis Rigensis

Kalendarium mennicy ryskiej 1561-1621

Zaktualizowano: 17 lis 2021

Opracowanie własne na podstawie: Dāboliņš (2018), Mrowiński (1986), Marzęta (2018), Paszkiewicz (1993).


1561 – Inflanty oddają się w opiekę króla Zygmunta II Augusta. Ryga pozostanie jednak niezależna prsez kolejnych 20 lat. 28 lipca 1561 r. mincmistrzami mennicy ryskiej zostają Thomas Ramme i jego syn Christoff Ramme.


1563 – Mennica w Rydze bije pierwsze monety, jako Wolne Miasto (z tego rocznika znamy jedynie szeląga).


1564 – Na monetach pojawia się niezidentyfikowany jednoznacznie znak mincerza – wielka litera F zapisana greką (cyrylicą).


1571 – Najważniejszym urzędnikiem mennicy (zapewne od 1570 r.) jest już Martin Wulff (zatrudniony w niej w 1557 r., pełniący przez wiele lat urząd menniczego, wardejna). Mincmistrzem Martin Wulff zostaje formalnie 30 listopada 1571 r. Na monetach po raz pierwszy pojawia się lilia – symbol rodziny Wulff. W tym roku mennica wybija jedyny w okresie Wolnego Miasta artig - fenig (0,37 g srebra próby 094).


1572 – Mennica zaczyna bić grubą monetę - talary (28 g srebra próby 875).


1575 – W mennicy ryskiej wprowadzona zostaje maszyna walcowa (Walzwerk).


1581 – Ryga oddaje się pod opiekę Króla Stefana Batorego (Corpus privilegiorum Stephaneum). Rozpoczyna (prawdopodobnie już w 1580 r.) bicie monet z podobizną tego władcy (szelągi, grosze i trojaki). Szelągi bite są wg ordynacji z 5 stycznia 1580 r. (stopa ta wynosi 178 szt. szelągów z grzywny krakowskiej).


1582 – Jedyny rok emisji denarów.


1584 – Mennica włącza się w emisję złotych dukatów (kontynuuje ją także w 1585 r., a w 1586 r. wybija prestiżową monetę 10-dukatową).


1586 – Wg Mrowińskiego mennica ryska wybija talar medalowy, sygnaturę na rewersie (MW) przypisuje on Martinowi Wulffowi (seniorowi).


1587 – Pierwsze emisje monet z wizerunkiem Zygmunta III Wazy (szelągi, od 1588 – także trojaki i dukaty).


1588 - We wrześniu mincmistrzem mennicy ryskiej zostaje Heinrich Wulff I, syn Martina. W grudniu 1588 umiera Martin Wulff.


1592 – Emisja monety 10-dukatowej.


1600 – Ostatni, na kilkanaście lat, trojak. Ryga przejściowo oblężona, port zablokowany – prawdopodobny początek problemów z pozyskaniem srebra.

Ryga rycina XVII wiek
Ryga w XVII wieku, wg Brauna & Hogenberga

1604 – Ryga ignoruje uchwałę dot. dewaluacji szelągów, utrzymując stopę z 1580 r.


1604/1605 – Epidemia dziesiątkuje załogę mennicy, dalsze problemy z zaopatrzeniem w kruszec. Szwedzi ponownie u bram Rygi.


1608 – Wstrzymanie emisji monet ryskich, pomimo dostępności srebra. Powody były ekonomiczne, jednym z nich była różnica w kursie złotych dukatów w Rydze i Lubece.


1609 – 4 lutego 1609 wznowiono bicie szelągów. Na szelągach pojawia się znak „liszka” (lis) burmistrza Otto von Mappena (jest wątpliwe, czy był on rzeczywiście dzierżawcą mennicy, jak podaje literatura - w 1618 dzierżawcami mennicy byli: Niclas Ecke i Berendt Dolmann, wcześniej przez lata spółka: Caspar zum Berge i Nikolaus Eck, jeszcze wcześniej do lat 90. XVI w. - Henrich von Ulenbrock). To także rok, w którym eksperymentalnie stosowane są dwa sposoby zapisu daty. Port w Rydze jest blokowany, miasto ma dalsze problemy z kruszcem.


1609-1614 – Okres małej staranności w biciu monet, przewaga monet niedobitych, liczne błędy.


1615 – Zatrudnienie i mianowanie mistrzem mennicy ryskiej złotnika i mincerza Martina Wulffa II (juniora), monety jednak nadal będą jednak nosić, aż do 1621 r., znak Otto von Mappena.


1616 – Poprawa staranności bicia szelągów (zapewne efekt pracy Martina Wulffa), nowy wzór arabeski wokół małego herbu Rygi na szelągach, nowa emisja groszy (przez niektórych badaczy uznawanych za półtoraki; kontynuowana z mniejszą intensywnością także w 1617).


1619 – Na jeden rok mennica wznawia emisję trojaków (przerwaną w 1600 r.) i dukatów (przerwaną w 1599).


1620 – Zmiana wagi i zawartości kruszcu w szelągach (220 szt. z grzywny krakowskiej, zgodnie z ordynacją Zygmunta III Wazy z 1612 r. dla szelągów litewskich); wprowadzenie nowego sposobu zapisu daty na szelągach (Z-O na awersie) obok starego (6ZO lub ZO na końcu legendy na rewersie), emisja półtoraków.


1621 – Ostatnie polskie szelągi (z zapisem daty Z-I na awersie) bite były do 12 sierpnia 1621 r. (już pod oblężeniem szwedzkim). 16 sierpnia 1621 Ryga skapitulowała i została zajęta przez wojska Gustawa II Adolfa, do Rzeczypospolitej Obojga Narodów już nigdy nie powróciła.

57 wyświetleń0 komentarzy

Ostatnie posty

Zobacz wszystkie
Post: Blog2_Post
bottom of page